بررسی تاثیر چشم اندازهای شهری بر روی سلامت روانی شهروندان (مطالعه موردی: مقایسه تطبیقی مناطق 2 و 9 شهرداری تهران)

در آستانه هزاره سوم و به دنبال تغییرات بنیادین در شهرنشینی، روزبه‌روز بر استرس‌ها و مسائل و مشکلات روانی- اجتماعی جوامع افزوده‌شده است محققان اظهار می‌دارند بین ادراک محیط اطراف و سلامتی انسان رابطه وجود دارد و محیط شهر با فضاها، بافت و چشم‌اندازهای خود به‌عنوان بستر زندگی اجتماعی در این میان نقش بسیار کلیدی ایفا می‌نماید؛ اما اینکه این چشم‌اندازهای شهری تا چه میزان بر سلامت روانی شهروندان تأثیرمی‌گذارند سؤال اصلی این پژوهش است که سعی در مطالعه آن دارد. پژوهش حاضر ازنظر هدف؛ کاربردی و توسعه‌ای و ازلحاظ روش انجام تحقیق، توصیفی- تحلیلی می‌باشد که ابتدا پس از تشریح مفاهیم مربوط به چشم‌اندازهای شهری و سلامت روان با روش کتابخانه‌ای، پرسشنامه چشم‌اندازهای شهری و GHQ در طیف لیکرت تهیه شد؛ حجم نمونه پرسشنامه بر اساس فرمول نمونه­گیری کوکران ، در 2منطقه 384 به دست آمد که به صورت سهمیه­ای و تصادفی بین مناطق توزیع و جمع­آوری گردید. ؛ و سپس در محیط نرم‌افزار spss به تحلیل نهایی صورت گرفت که نتایج نشان می‌دهد به‌جز شاخص‌های شبکه‌های ارتباطی و حمل‌ونقل، مشارکت، تجاری و فرهنگی که در منطقه 9 دارای وضعیت بهتری است در سایر شاخص‌ها منطقه 2 برتری دارد. در بررسی پرسشنامه GHQ که برای تشخیص سلامت روانی افراد است در همه‌ی مقیاس‌ها برتری با منطقه 2 بوده؛ و در انتها تحلیل رگرسیونی خطی چندگانه نشان داد که در منطقه 2 شاخص‌های زیست‌محیطی، اقتصادی، آموزشی، شبکه‌های ارتباطی و حمل‌ونقل، امنیتی، مسکن، مشارکت، تجاری ـ فرهنگی و طراحی و مبلمان شهری به ترتیب بر روی سلامت روان افراد تأثیرگذار است، این در صورتی است که در منطقه 9 شاخص‌های اقتصادی، مشارکت، تجاری فرهنگی، طراحی و مبلمان شهری، شبکه‌های ارتباطی و حمل‌ونقل، امنیتی، آموزشی، زیست‌محیطی و مسکن به ترتیب شاخص‌های اثرگذار بر سلامت روان شهروندان در این منطقه هستند.